Hizmetler

HİZMETLER

Anasayfa > Hizmetler > Sıfır Atık İle İlgili Çalışmalarımız

Sıfır Atık İle İlgili Çalışmalarımız

Bayraklı Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürlüğü

Sıfır Atık Nedir?

“Sıfır Atık”; döngüselliğe dayalı bir kaynak ve atık yönetimi yaklaşımıdır. Sürdürülebilir üretim ve tüketim alışkanlıklarını teşvik eder ve kaynakların verimli kullanılmasını destekler. Sıfır atık, israftan kaçınmayı ve atığın önlenmesini, azaltılmasını, yeniden kullanılmasını ve geri dönüştürülmesini savunur. Böylece sosyal dayanışmanın geliştirilmesi de dahil olmak üzere olumlu sosyo-ekonomik sonuçlara ulaşılmasına yardımcı olabilir.(T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2019)

12.07.2019 tarih ve 30829 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sıfır Atık Yönetmeliği’nde ise;

Üretim, tüketim ve hizmet süreçlerinde atık oluşumunun önlenmesi/azaltılması, yeniden kullanıma öncelik verilmesi, oluşan atıkların ise kaynağında ayrı biriktirilerek toplanması ve geri dönüşüm ve/veya geri kazanımının sağlanarak bertarafa gönderilecek atık miktarının azaltılması suretiyle çevre ve insan sağlığının ve tüm kaynakların korunmasını hedefleyen yaklaşım olarak tanımlanmış olup,

İsrafın önlenmesi
Atık oluşumunun önlenmesi
Atık oluşumunun azaltılması
Atıkların kaynağında ayrıştırılması
Atığın yeniden kullanılması
Sürdürülebilir üretim ve tüketim alışkanlıklarının teşvik edilmesi
Geri dönüşüm ile kazanımının sağlanmasını amaçlayan bir yaklaşımdır.

Sıfır Atık Projesinin Gelişimi

2017 yılında Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından başlatılmıştır.
2018 yılında Çevre Kanunu düzenlemesi ile plastik poşetlerin ücretlendirilmesi, geri kazanım katılım payı uygulaması, sıfır atık yönetim sistemlerinin yaygınlaştırılması, depozito-iade sistemine yönelik düzenlemeler yapılarak aşamalı geçiş sağlanmıştır.
2019 yılında ise “Sıfır Atık Yönetmeliği” yayımlanmış, aynı yıl Bakanlık tarafından Sıfır Atık Yönetim sistemi uygulama kılavuzları ile kurum ve kuruluşlarda sıfır atık sisteminin kurulumuna ilişkin bilgilendirmeler yapılırken, yerel yönetimlerin yükümlülükleri de belirlenmiştir.

2021 yılında Atık Getirme Merkezlerinin kurulması ve işletilmesi ile Sıfır atık uygulamalarına ilişkin usul ve esaslar yayınlanmıştır.

Sıfır Atık Belgemiz

Bayraklı Belediyesi olarak hizmet binalarımız için 2020 yılında İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne yaptığımız başvuru sonucu, Temel Seviyede Sıfır Atık Belgesini almaya hak kazanılmış olup, hizmet binalarımızda oluşan atıklar ayrı olarak toplanmakta ve lisanslı firmalara teslim edilmektedir. İlçe düzeyinde Sıfır Atık Belgesi almak için gerekli çalışmalar devam etmektedir.

Atık Hiyerarşisi

Atık yönetimi; atığın oluşumunun önlenmesi, kaynağında azaltılması, yeniden kullanılması, özelliğine ve türüne göre ayrılması, biriktirilmesi, toplanması, geçici depolanması, taşınması, ara depolanması, geri dönüşümü, enerji geri kazanımı dâhil geri kazanılması, bertarafı, bertaraf işlemleri sonrası izlenmesi, kontrolü ve denetimi faaliyetlerini kapsar. (Atık Yönetimi Yönetmeliği, 2015; madde 4)

Atık yönetiminin temelini “atık yönetimi hiyerarşisi” ve “üretici sorumluluğu” ilkeleri oluşturmaktadır. Atık yönetimi hiyerarşisinde birincil öncelik, atıkların üretim aşamasında önlenmesi ve atık miktarının ve tehlikelilik düzeyinin azaltılması oluşturmaktadır. Atıkların yeniden kullanım, geri dönüşüm ve enerji elde edilmesi yoluyla geri kazanılması ikinci sırada, geri kazanım olanağı olmayan atıkların çevreye zarar verilmeksizin yakılması ya da güvenli depolanması da son sırada tercih edilmelidir. Geri dönüşüm, oluşumu kaynakta önlenemeyen veya yeniden kullanılamayan atıklara uygulanan bir yöntemdir. (Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ulusal Geri Dönüşüm Strateji Belgesi ve Eylem planı 2014- 2017,
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/12/20141230M1-12-1.pdf

(evreka, 2023)

Şekil 1’de aşağıdan yukarıya çıkıldıkça sürdürülebilirlik ve çevre seçenekleri artmaktadır. Bu hiyerarşide geçen kavramların ilgili yönetmelik çerçevesindeki tanımları; (Atık Yönetimi Yönetmeliği, 2015; madde 4)

Önleme: Ürünlerin yeniden kullanılması veya kullanım ömürlerinin uzatılması ile atık miktarının azaltılması, ürün üretiminde zararlı maddelerin azaltımı ve üretilen atığın çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin en aza indirilmesine ilişkin herhangi bir madde ya da malzeme atık haline gelmeden önce alınacak tedbirleri ifade etmektedir.

Yeniden kullanım: Ürünlerin ya da atık olmayan bileşenlerin tasarlandığı şekilde aynı amaçla kullanıldığı herhangi bir işlemi ifade etmektedir.

Geri dönüşüm: Enerji geri kazanımı ve yakıt olarak kullanımı ya da dolgu yapmak üzere atıkların tekrar işlenmesi hariç olmak üzere, organik maddelerin tekrar işlenmesi dahil atıkların işlenerek asıl kullanım amacı ya da diğer amaçlar doğrultusunda ürünlere, malzemelere ya da maddelere dönüştürüldüğü herhangi bir geri kazanım işlemini ifade etmektedir. Geri dönüşümde, ürün ve bileşenlerin özellik ve fonksiyonları kaybolmaktadır.

Geri kazanım: Piyasada ya da bir tesiste kullanılan maddelerin yerine ikame edilmek üzere atıkların faydalı bir amaç için kullanıma hazır hale getirilmesinde yer alan ve listelenen işlemleri ifade etmektedir.

Bertaraf: Geri kazanım olarak kabul edilmeyen işlemlerden herhangi birini ifade etmektedir. Atıkların yakılarak enerji elde edilmesi de bu kapsama girmektedir.

Geri Dönüşüm Nedir?

Geri dönüşüm; kullanım dışı kalan atık malzemelerin çeşitli yöntem ve işlemlerden geçirilerek ikincil hammadde olarak kullanılmak üzere tekrar üretim sürecine dahil edilmesidir.

“Geri dönüşüm” sürdürülebilirliğin önemli bir parçası olup “Azaltım” ve “Yeniden kullanım” kavramları ile doğrudan bağlantılıdır.

3R Kuralı

* REDUCE-AZALT

* REUSE-YENİDEN KULLAN

*RECYLE-GERİ DÖNÜŞTÜR

Geri Dönüşüme Kazandırılabilecek Atık Türleri

1. Ambalaj Atıkları

Ürünün tüketiciye ulaştırılması sürecinde, ürünün sunumu için kullanılan ve ürünün kullanımından sonra oluşan, kullanım ömrü dolmuş, tekrar kullanılabilir ambalajlar da dahil çevreye atılan veya bırakılan geri kullanım potansiyelleri yüksek kağıt, metal, cam, plastik ve kompozit ürünlerdir.

AMBALAJ ATIKLARI; Karışık ambalaj atıkları şeklinde (kağıt, cam, plastik, metal, kompozit) mavi konteyner veya kumbaralarda biriktirilebilirken, türlerine göre ayrı ayrı olarak iç mekan kutularında veya mobil atık getirme merkezlerimizde ayrıştırılarak da biriktirilebilir.

Sıfır Atık Yönetmeliğine göre kaynağında ayrı toplanması gereken ambalaj atıklarının her birine özgü bir toplama ekipman rengi ve atık kodu kullanılmaktadır. İlçemizde yönetmeliğe uygun şekilde ekipmanlar yerleştirilmiştir.

Belediyemiz Ambalaj Atıkları Biriktirme Ekipmanları ve Noktaları

Belediyemize ait tüm ekipmanlar anlaşmalı olduğumuz lisanslı firma ekipleri tarafından idarece belirlediğimiz periyotlarda toplama noktalarından (sokaklar, kurum ve kuruluşlar, işletmeler hastane, avm vb.) boşaltılmaktadır.

1- İç mekan kutuları; belediye veya çevre lisanslı firma tarafından sağlanabilen iç mekan kutuları müdürlüğümüze gelen talep üzerine ilgili noktalara saha ekibi personelimiz tarafından bırakılmaktadır. Farklı tür ve formlarda bulunan bu ekipmanlarda ambalaj atıkları ikili sisteme göre karışık ambalaj şeklinde toplanılabildiği gibi atıklar türlerine göre ayrı ayrı ekipmanlarda da toplanabilmektedir.

2- Mavi renkli geri dönüşüm konteynerleri; belediyemize ait bu konteynerler dış mekanda kullanılmakta olup “Karışık Ambalaj Atıkları” olarak plastik, cam, kağıt, metal ve kompozit atıkların bir arada toplanmasını sağlamaktadır. Kapasitesi 770 litredir. Bu konteynerler ile 2’li toplama sistemi uygulanmaktadır.

3- Mavi Kumbara; Bu kumbaralar, mavi renkli, 600 litre kapasiteli ve kilitli biriktirme ekipmanlarıdır. Kumbaralarda ambalaj atıkları karışık olarak toplamaktadır. İlçemizde farklı noktalara 2023 yılında 50 adet yerleştirilmiş olup idarece belirlenen noktalara yerleştirme işlemleri devam etmektedir.

4- Cam Kumbaraları: İlçemizde toplamda 98 adet cam kumbara bulunmaktadır. Kumbaranın üst kısmında kumbara numarası bulunmakta olup ekipman takibi bu sayede yapılmaktadır.

Cam atıkların diğer geri dönüştürülebilir atıklarla aynı ekipmanda toplanması hem toplama hem de ayrıştırma süreçlerinde operasyonel zorluklara neden olmakta ve geri dönüşüm verimini azaltmaktadır.

Cam ambalajlar geri dönüşüm tesisinde şeffaf ve renkli olarak ayrıldıktan sonra yıkanarak temizlenir ve yüksek sıcaklıklardaki fırınlarda eritilerek yeniden cam yapılır. Camın eridiği sıcaklıklarda porselen, fayans vb. maddeler erimez ve eriyen cama yapışırlar. Bu nedenle bu maddelerin camların içine karışması üretimde sorunlara yol açar ve camların sağlıklı bir şekilde geri dönüştürülmesine engel olur.

Bunun için yeşil / beyaz renkli cam kutularına bu tarz maddelerin atılmaması büyük önem taşımaktadır. Ayna, kırık cam, ampul ve floresan, cam kumbaralarına atılmamalıdır.

5- Mobil Atık Getirme Merkezi; Bayraklı ilçemizde3 adet 2. sınıf atık getirme merkezi (7 bölmeli Mobil Atık Getirme Merkezi)ve 1 adet 3. Sınıf atık getirme merkezi (5 bölmeli Mobil Atık Getirme Merkezi) olmak üzere toplamda 4 adet mobil atık getirme merkezi bulunmaktadır, Mobil atık getirme merkezlerinde ambalaj atıkları, türlerine göre ayrıştırılabilirken bitkisel atık yağ,atık pil ve elektronik atıkların da biriktirilmesi mümkündür.

6- 1.Sınıf Atık Getirme Merkezi: Müdürlüğümüze ait 1.Sınıf Atık Getirme Merkezimiz, Atık Getirme Merkezi Tebliğine uygun olarak tesis edilmiş olup ilçemizden toplanan atıkların türlerine göre ayrılıp geçici olarak depolandığı alandır.

Atık Getirme Merkezimiz, Bayraklı Belediyesi Doğançay şantiyesi sınırları içerisinde, İklim Değişikliği ve Sıfır Atık müdürlüğüne bağlı olarak faaliyet göstermektedir.

1.Sınıf Atık Getirme Merkezinde; Atık Getirme Merkezi Tebliği Ek-1 ve Ek-2 listelerine uygun olarak 13 kategoride konteyner yerleştirilmiştir.

ADRES: Bayraklı Belediyesi Fen İşleri Şantiyesi Doğançay Mahallesi 7355 Sokak No:225 Bayraklı /İZMİR

Ambalaj atıklarının geri dönüşümü neden önemlidir?

Ambalaj atıklarının geri dönüşümü birçok açıdan önemlidir. İşte bu önemli nedenlerden bazıları:

Doğal Kaynakların Korunması: Ambalaj malzemeleri genellikle doğal kaynaklardan elde edilir. Geri dönüşüm, yeni ambalaj malzemeleri üretmek için daha az doğal kaynak kullanılmasını sağlar. Bu, ormanların ve diğer ekosistemlerin korunmasına yardımcı olur.
Enerji Tasarrufu: Geri dönüşüm, yeni malzemeler üretmek için gereken enerji miktarını azaltır. Örneğin, alüminyum geri dönüştürüldüğünde, ham alüminyum üretimine göre %95'e kadar enerji tasarrufu sağlanabilir.
Atık Deponi Alanlarının Azaltılması: Ambalaj atıklarının geri dönüşümü, çöp depolama alanlarında birikimini azaltır. Bu, çevresel kirliliği ve toprak kalitesinin korunmasını destekler.
Sıfır Atık Hedefi: Geri dönüşüm, atıkları değerli kaynaklara dönüştürme sürecidir. Bu, atıkların çöpe gitmesini önler ve sıfır atık hedefine ulaşmaya yardımcı olur.
Ekonomik Katkı: Geri dönüşüm endüstrisi, istihdam yaratma ve ekonomik büyüme sağlama potansiyeline sahiptir. Geri dönüşüm tesisleri, atıkları işleyerek yeni ürünler üretir ve bu süreç ekonomiye değer katar.
Karbonsuzlaştırma: Ambalaj malzemelerinin üretimi ve işlenmesi genellikle sera gazı salınımına neden olur. Geri dönüşüm, bu süreçlerle ilişkili karbon ayak izini azaltabilir.
Toplum Bilincini Artırma: Ambalaj atıklarının geri dönüşümü, toplumda çevre bilincini artırabilir. İnsanlar, atıklarını ayrıştırma ve geri dönüşüme katılma konusunda daha bilinçli hale gelirler.

Bu nedenlerle, ambalaj atıklarının geri dönüşümü sürdürülebilir bir gelecek için önemli bir adımdır.

Kağıt- Karton Geri Kazanımı

1 ton kağıt atık geri dönüşüme kazandırılırsa;

4100 kwh enerji,

2,5 m³ depolama alanı,

28 m³ su tasarrufu sağlanır.

177 kg daha az sera gazı salınımı gerçekleşir.

17 adet ağacın kesilmesi önlenir.

20 Ailenin aylık elektrik enerjisini karşılanabilir.

Plastik Atıkların Geri Kazanımı

1 ton plastik atık geri dönüşüme kazandırılırsa;

16,3 varil petrol,

5774 kwh enerji,

23 m³ depolama alanından tasarruf sağlanır.

41 kg daha az sera gazı salınımı gerçekleşir.

Metal Atıkların Geri Kazanımı

1 ton metal atık geri dönüşüme kazandırılırsa;

1,8 varil petrol,

642 kwh enerji,

3 m³ depolama alanından tasarruf sağlanır.

95 kg daha az sera gazı salınımı gerçekleşir.

Cam Atıkların Geri Kazanımı

1 ton cam atık geri dönüşüme kazandırılırsa;

0,12 varil petrol,

42 kwh enerji,

%30 hammadde,

1,5 m³ depolama alanından tasarruf sağlanır.

30 kg daha az sera gazı salınımı gerçekleşir.

2.Atık Piller

Alkalin,çinko,lityum gibi şarj edilmeyen ve nikel kadmiyum,lityum iyon gibi şarj edilebilen pillerden kullanım ömrünü tamamlamış ve/veya uğramış olduğu fiziksel hasar sonucu kullanılamayacak duruma gelmiş olan pillere “atık pil” denir. Atık hale gelmiş pillerin onarılarak tekrar kullanımı mümkün olmayıp evsel atıklardan ayrı olarak toplanmalıdır. Diğer atıklarla birlikte düzenli depolama alanlarına taşınan piller, toprağa ve suya karışarak çevre için büyük tehlike yaratmaktadır.

Taşınabilir türdeki atık pillerin geri dönüştürülmesinin 3 amacı vardır.

Alıcı ortamları atık pillerden kaynaklanabilecek zararlı emisyonlardan korumak
Ağır metallerin toprağa veya suya karışmasını önlemek
Pillerin bünyesindeki bazı değerli metalleri (nikel,kobalt,kadmiyum, vb.) geri dönüştürerek ekonomik kazanç yaratmaktır.

1 adet kalem pil 18 gram ağırlığındadır ve içinde bulunan 0,0005 gram cıva yaklaşık 600 bin litre içme suyunu zehirleyerek 11 kişinin yıllık su ihtiyacına zarar vermektedir.

Ayrıca 1 adet kalem pil, 4 metreküp hacmindeki toprağı yani yaklaşık 5 ton toprağı da kirleterek çevre sağlığınaciddi zararlar verebilmektedir.

Atık piller ateşe, su kaynaklarına atılmamalı veya toprağa gömülmemelidir. Aksi takdirde pilin dış kabı zamanla delinerek içindeki cıva, kadmiyum gibi metaller ve kimyasal maddeler toprağa ve sulara karışabilir. Atık piller çevre kirliliğine yol açtığı gibi besin maddelerine bulaşmaları halinde insan sağlığına da zarar verebilirler.

İlçemizde toplanan atık piller İzmir Büyükşehir Belediyesi ile protokolü olan Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneğine (TAP) teslim edilmektedir.

Atık pilim var, ne yapmalıyım?

Okullar, kurum/kuruluş veya ilçemiz vatandaşları tarafından müdürlüğümüze yapılan başvurular (Bayraklı Belediyesi 477 20 00 nolu telefon hattı ile veya Belediyemiz Halkla İlişkiler Müdürlüğü üzerinden de talep oluşturulabilir.) değerlendirilerek saha personelimiz tarafından teslim alınarak 1.Sınıf Atık Getirme Merkezine getirilir veya vatandaş, kendisine en yakın atık pil toplama noktasına(muhtarlıklar,semtevleri,mobil atık getirme merkezleri gibi) yönlendirilir.

Ayrıca vatandaşlarımız bina, site, okul vb. mekanlar için, müdürlüğümüzden atık pil toplama kutusu için talepte bulunulabilir. Talebin uygun bulunması durumunda atık pil toplama kutuları ilgili noktalara tarafımızca teslim edilir.

Müdürlüğümüze getirilen atık piller,1. Sınıf Atık Getirme Merkezinde tartı ile tartılarak idarece yapılan planlama dahilinde TAP yetkililerine teslim edilir.

Her yıl İzmir Büyükşehir Belediyesi -TAP Derneği iş birliği ile tüm ilçelerde, okullar arası ödüllü “Atık Pil Toplama Kampanyası” düzenlenmektedir. Kampanya ilçe sınırlarımızda bulunan tüm okullara eğitim-öğretim yılı başında müdürlük personelimiz tarafından bilgilendirme yapılarak duyurulur. Okulların yıl boyunca topladıkları atık piller Nisan-Mayıs ayları gibi kampanya takvimine uygun olarak tarafımızdan teslim alınarak listelenir ve TAP Derneği yetkililerine tutanakla teslim edilir.

TAP derneğince talebimiz üzerine belediyemize atık pil toplama kutuları ve çuvalları temin edilir. İlçemizde bulunan okul, kurum ve kuruluşlara,site vb. hanelere de talep üzerine bu kutuların dağıtımı saha ekibi personellerimiz tarafından yapılmaktadır.

3.Bitkisel Atık Yağlar

-Ayçiçeği

-Zeytinyağı

-Mısırözü,

-Soya, kanola gibi bitkisel kaynaklı sıvı yağlar ve

-Son kullanma tarihi geçmiş bitkisel kaynaklı katı ve sıvı yağlar da bu grupta yer alır.

Kızartmada kullanılan yağlar, yüksek sıcaklık altında okside olarak fiziksel ve kimyasal değişime uğrarlar bu nedenle tekrar kullanımı sağlık açısından uygun olmayan kızartma yağları bitkisel atık yağ olarak adlandırılmaktadır.

Bitkisel Atık Yağların Çevre ve İnsan Sağlığına Zararları

Kaynağında ayrı biriktirilmeyen ve lavaboya dökülen atık yağlar;

•Kanalizasyon hattında birikerek boru kesitinde daralmaya, dolayısıyla altyapı sorunlarına, işletmemaliyetine veatık su arıtma tesislerinin yükünün artma ve arıtma veriminin azalmasına sebep olmaktadır.

•Su kaynağını kirleterek canlı yaşamını olumsuz etkiler. Göl ve denizlere ulaşan atık yağlar su yüzeyini kaplayarak suya oksijen geçişini engellemekte böylece balık ölümlerine sebep olmaktadır.

•1 litre bitkisel atık yağ yaklaşık 1 milyon litre temiz suyu kirletmektedir.

•Toprağa dökülen atık yağlar önce toprağın yapısını bozar daha sonra kullanılabilir yer altı sularına karışarak çevreyi kirletmektedir.

•Doğrudan yakılması durumunda ise hava kirliliğine neden olur

Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği gereği mutfak vb.yerlerde üretilen bitkisel atık yağların kaynağında ayrı olarak toplanması ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca lisanslandırılmış geri kazanım tesislerine veya izinli toplayıcılara verilmesi gerekmektedir.

İlçe sınırlarımızda yer alan Lokanta, restoran,kafe,otel vb.işletmelerde üretilen yağların toplanması ve lisanslı bir firmaya teslim edilmesi gerekmektedir.İşletmelerin,lisanslı firma ile yıllık sözleşme yapılması gerekmekte olduğu, firmadan teslim ettikleri miktar için alınan makbuzu Çevre,Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına ait Entegre Çevre Bilgi Sistemine (EÇBS) giriş yaparak kayıt altına almaları gerekmektedir.

Bitkisel atık yağım var ne yapmalıyım?

5 litre ve üzerinde evsel kaynaklı bitkisel atık yağ toplanılmış ise belediyemiz 477 20 00 nolu telefonu ile müdürlüğümüze ulaşılabilirsiniz. Yetkili firmaya ileteceğimiz talep üzerine atık yağ adresinizden teslim alınacaktır.

5 litreden daha az miktarlarda atık yağınız var ise size en yakın Mobil atık getirme merkezimize bulunduğunuz mahalledeki semtevi yada muhtarlığa,bitkisel atık yağ toplama ekipmanlarına bırakabilirsiniz.

ATIK YAĞINIZI DÖKÜLME VE KIRILMALARA KARŞI KORUMAK İÇİN TESLİM NOKTASINA KADAR PLASTİK KAPLARDA ve AĞZI SIKICA KAPALI BİR ŞEKİLDE SAKLAYINIZ!

Bitkisel Atık Yağ Geri Kazanımı

Biyoenerji kapasitesinden yararlanılarak elektrik enerjisine dönüştürülebilir, yenilenebilir, enerji üretebilmek için kaynak oluşturur veya biyodizel yakıt üretimi yapılabilmektedir.

Biyodizel çevre dostudur. Biyodizel, geleneksel dizel yakıtına kıyasla daha az sera gazı emisyonu üretir. Bu, karbon ayak izini azaltır ve küresel iklim değişikliğine karşı mücadeleye yardımcı olur. Biyodizel, bitkisel yağlar gibi yenilenebilir kaynaklardan üretildiği için sürdürülebilirdir.

4. Atık Elektronik ve Elektrikli Eşyalar (AEEE)

Kullanım değeri kalmayan ya da kullanılamaz durumda olan elektrikli ve elektronik cihaz ve aletlerin tümü bu grupta yer alır.Bu malzemeler çevreye atıldığında bozunmaları sonucu içeriğindeki kurşun, cıva,kadmiyum gibi ağır metaller, toprak ve suları kirletirken besin zinciri yoluyla insan sağlığını da olumsuz etkilemekte olup, diğer atıklardan ayrı olarak toplanılması gerekmektedir.

AEEE GRUBU EŞYALAR NELERDİR?

Floresan Lambalar

AEEE grubunda yer alan bu atık türü tehlikeli atık olup dikkat edilmesi gerekir.

Floresan lambalar yapısında geri kazanılabilir fosfor,cıva vecam içerirken aynı zamanda cıva buharı gibi zehirli gazlar da içerir. Bu nedenle bu tür lambaların kırılması halinde acilen camlar açılarak ortam havalandırılmalı ve cam kırıkları el değmeden toplanmalıdır.

Floresan lambanın içeriğinde bulunan cıva, 30 ton suyu kirletir.

Floresan lambanın kullanım süresi dolduğunda kesinlikle kırılmadan, geri dönüşüme teslim edilinceye kadar kutuda muhafaza edilmelidir.

Atık elektrikli ve elektronik eşyam (aeee) var ne yapmalıyım?

Atık önleme ve Azaltım anlamında öncelikle bu tür cihazlar ve aletlerin tamir edilmesi, atık olması durumunda ise diğer atıklardan mutlaka ayrı biriktirilmesi uygun toplama noktasına bırakılması gerekmektedir.Toplama noktalarında biriken AEEE, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar/lisanslı firmalar tarafından veya belediye ekipleri tarafından teslim alınabilir.

Atık elektrikli ve elektronik eşyanız varsa;

1-Size en yakın Mobil atık getirme merkezine veya bağlı olduğunuz muhtarlığa bırakabilir

2-Belediyemiz 477 20 00 nolu telefondan müdürlüğümüze ulaşarak adresinizden teslim alınması için randevu oluşturabilirsiniz.

Kazanımlar

Belediyelerle anlaşmalı olan Çevre lisanslı firmalar ve yetkili kuruluşlar aracılığı ile bu atıkların toplanması,taşınması,sökümü,geri kazanım işlemleri gerçekleştirilirken demir,bakır,altın, alüminyum gibi değerli metaller ve plastik aksamlar da geri dönüşüme dahil edilir, ağır metaller ve gazlar ise tesislerde bertaraf edilir.

Geri kazanılan ürünler tekrar beyaz eşya,otomobil sektörü gibi endüstride hammadde olarak kullanılır.

1 kg demir elde etmek için 200 kg kayanın işlenmesi gerekirken, sadece 2 kg elektronik atığın işlenmesiile aynı miktar elde edilebilir.

•1 kg bakır elde etmek için 200 kg madenin işlenmesi gerekirken, 13 kg elektronik atığın işlenmesi ile aynı miktar elde edilebilir.

•1 kg altın elde etmek için 240.000.000 kg madenin işlenmesi gerekirken, 100.000 kg elektronik atığın işlenmesi ile aynı miktar elde edilebilir.

5.Atık İlaçlar

Son kullanma tarihi geçmiş veya bir şekilde kullanılamaz hale gelmiş “atık ilaçların”, bilinçsizce toprak veya su ortamına atılması çevre ve insan sağlığını doğrudan etkilemektedir. Atık ilaçlarla kirlenmiş su ve toprakta yetişen besinleri tüketen ve kirli suları içen kişilerin bağışıklık ve hormonsal sistemleri ciddi anlamda zarar görmektedir.

Sıfır Atık Yönetmeliği gereği tarihi geçmiş atık ilaçların diğer atıklardan ayrı olarak ayrı ekipmanlarda ve belirlenmiş noktalarda toplanması gerekmektedir.

Atık ilacım var ne yapmalıyım?

Evsel kaynaklı atık ilaçları vatandaşlarımız bağlı bulundukları en yakın Aile Sağlığı Merkezlerinde (Asm) bulunan atık ilaç kutusuna bırakmalıdır. Bayraklı Belediyesi olarak atık ilaçlar, Aile Sağlığı Merkezlerinden düzenli olarak toplanmakta ve 1.Sınıf Atık Getirme Merkezinde miktarları tartılarak depolama işlemi yapılmaktadır. Daha sonrasında atık ilaçlar bertaraf edilmek üzere lisanslı firmalara teslim edilmektedir.

6.Tekstil Atıkları

Dünyada kitlesel ölçekte kullanılan tekstil ürünleri her gün ortaya tonlarca atık çıkarmaktadır. Üstelik ülkemizde evsel kaynaklı atıkların %1,14 ünü tekstil atıkları oluşturmakta olup geri dönüştürülemeyen çöplerle birlikte düzenli depolama alanlarında bertaraf edilmektedir. Oysaki tekstil atıklarının yakılması çevresel zararların, hava kirliliğinin yanı sıra ekonomik kayıplara neden olur. Günümüzde petrol sektöründen sonra en fazla kirlilik yaratan sektör tekstil sektörüdür. Tekstil atıklarının kaynağında ayrı toplanarak geri dönüşüme kazandırılması sayesinde hem çevresel hem de ekonomik kazanç sağlanabilir.

Polyester, naylon ve polipropilen gibi, sentetik esaslı ürünler doğada uzun yıllar bozunmamaktadır. Sentetik esaslı ürünler, giderek tükenen petrol türevi ürünlerden elde edilmektedir. Kullanılabilecek durumdaki bu ürünlerin çöplüklere dökülmesi, aynı miktarda hammaddenin üretilmesi için gereken “yenilenemeyen” petrolün, kimyasalların, suyun ve enerjinin de çöpe atılması anlamına gelmektedir.

Çevre kanununun 8. maddesinde“Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.”demektedir.

Aynı zamanda 02.04.2015 tarihli 29314 sayılı Atık Yönetimi Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 3. fıkrasının (b) bendi “Atık üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda atıkların; yeniden kullanımı, geri dönüşümü ve ikincil hammadde elde etme amaçlı diğer işlemler ile geri kazanılması, enerji kaynağı olarak kullanılması veya bertaraf edilmesi esastır. Atıkların alternatif hammadde ve ek yakıt olarak kullanılmasına ilişkin esaslar Bakanlıkça belirlenir.” şekildedir. Buna istinaden geri dönüşüm süreçlerine dahil edilebilecek her atık bertaraf/depolama/yakma vb. gibi nihai işlemlerden ziyade tekrar kullanım/geri dönüşüm ile değerlendirilmelidir.

Ayrıca, Atık Getirme Merkezi Tebliği Ek-1 listesinde, mahalli idarelerin atık getirme merkezlerine kabul edilecek atık listesinde, tekstil atıkları da yer almaktadır.Atık Getirme Merkezlerinin Kurulması ile Sıfır Atık Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar’da atıkların ayrı toplanması konu başlıklı madde-10’da, Mahalli idareler tarafından hizmet alanlarının tamamını kapsayacak şekilde kaynağında ayrı biriktirilen atıkların birbiriyle karıştırılmadan toplanmasına yönelik esaslar doğrultusunda altyapı oluşturulması sağlanır/sağlatılır denmektedir aynı maddenin ç bendinde Tekstil/giysilerin toplanarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması, yeniden kullanıma kazandırılması, veya geri kazanım amacıyla biriktirme ekipmanlarına yerleştirilmesi sağlanır denmektedir.

Belediyeler, tekstil/giysi atıklarının kaynağında ayrı toplanması, taşınması ve ayrıştırılması hizmetini çevre lisanslı bir firma ile sözleşme yaparak alabilmektedir. Belediyenin anlaşmalı olduğu firma tarafından ilçenin sokak ve caddelerine yeterli sayıda, vatandaşların kolayca erişebileceği noktalara yönetmeliğe uygun renk ve şekilde, logolu tekstil/giysi kumbaraları yerleştirmektedir.

İlçemizde, 150 adet tekstil/giysi kumbarası yanı sıra çeşitli kuruluşlara ait olan kumbaralar bulunmaktadır.

Belediyemiz yalnızca evsel kaynaklı tekstil/giysi atıklarının kaynağında ayrı toplanması hizmetinin gerçekleşmesini sağlamaktadır.